विचार

लेखक-टेकहरि न्यौपाने सोबेटो विद्रोह (१९७६)दक्षिण अफ्रिकामा भएको सोबेटो विद्रोहलाई एक निर्णायक मोडको रुपमा अफ्रिकी इतिहासमा लिइन्छ । त्यो विद्रोह अफ्रिकी काला विद्यार्थीहरुले शुरु गरेका थिए । शासन गरिरहेका अल्पसंख्यक गोराहरुको भाषा अनिवार्य गरिएको विरोधमा शुरु भएको त्यो आन्दोलनलाई प्रहरीले व्यापक दमन गरी सयौं विद्यार्थीको ज्यान लिएको थियो । त्यसपछि आन्दोलन अल्पसंख्यक गोरा शासकतिर सोझियो । त्यो घटना विश्वव्यापी निन्दाको विषय बन्यो । त्यसबेला दक्षिण अफ्रिकामा अल्पसंख्यक गोराहरुको अपर्थाइड शासन चलिरहेको थियो । अपर्थाइड भनेको दक्षिण अफ्रिकामा गोरा जातिले काला जाति माथि लागु गरेको जातीय विभेदको नीति थियो । त्यो सरकारले ९२ जना विद्यार्थी मारिएको भने पनि गैर सरकारी तथ्यांकहरुले ५००…

लेखक— पवन मान श्रेष्ठ क) पृष्ठभूमि १. ०७२ सालको संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रको संविधान घोषणा पछि दुई पटक संसदको चुनाव भयो । तर देश र जनताको जीवनमा परिवर्तन आएन । झन् यसको उल्टो सरकार र दलहरुको स्वेच्छाचारी, निरंकुशता, भ्रष्टाचार, महंगी, युवा वेरोजगार, स्वास्थ्य र शिक्षामा निजीकरण तथा माफियाकरण, वैदेशिक हस्तक्षेप बढेर गएको छ । यसै बीचमा आदिवासी जनजातिमाथि थप उत्पीडन हुँदै गएको छ । पश्चागामीहरुद्वारा यसैलाई निहु बनाएर राजतन्त्र पुर्नस्थापना गर्न भनेर आन्दोलन गर्न प्रयास पनि भयो, तर सफल हुन सकेन । राजतन्त्र भनेको कालो व्यवस्था हो । यस्तो वातावरणमा जेनजीको नाममा आन्दोलन भयो । ओलीको सरकार ढलेर शुशीला कार्कीको नेतृत्वमा…

लेखक : हुकुमबहादुर सिंह जेन जी आन्दोलनपछिको अवस्थाले नेपाालमा कार्यरत आइएनजीओ र तीनीहरुको आर्थिक तथा अन्य सल्लाहाकारी भूमिका माथि गम्भीर प्रश्न उठेका छन् । खासगरी जेन जी आन्दोलनवारे शुशीला कार्की नेतृत्वको सरकारले गठन गरेको जाँचबुझ आयोगले गैरसरकारी संस्थाहरुको खर्चविवरण मागेपछि यस्ले एउटा गम्भीर बहसको सृजना गरेको छ ।२०८२ भदौ २३ र २४ गते नेपाल र खासगरी काठमान्डौमा भएको जेन जी आन्दोलनका क्रममा भएका दमन र आगजनीको छानबिनका लागि गठित जाँचबुझ आयोगले आयोगमा उजीरी परेका कारण अन्तराष्ट्रिय र राष्ट्रिय गैरसरकारी संस्थाहरुमार्फत विगत एक बर्षमा नेपालमा गैर सरकारी संस्थाहरुले प्राप्त गरेको सहायता र खर्चको विवरण माग गरेको छ ।आयोगले समाजकल्याण परिषदमार्फत यस्तो…

(क्रान्तिकारी कम्युनिस्ट पार्टी नेपालको असोज २९ देखि कार्तिक १ गतेसम्म सञ्चालित केन्द्रीय समितिको तेस्रो पूर्ण बैठकद्वारा पारित प्रतिवेदन । पछिल्लो राष्ट्रिय अन्तर्राष्ट्रिय परिस्थितिको विश्लेषण र अगामी कामको योजनासमेत समेटिएको प्रतिवेदनले आम क्रान्तिकारी पंक्ति र जनपंक्तिमा यो पार्टीको विचार, राजनीति, संगठन र संघर्षलाई बुझ्न महत्वपूर्ण दिशाबोध गर्नेछ । पार्टीका महासचिव सीपी गजुरेल गौरवद्वारा प्रस्तुत तथा पारित प्रतिवेदनलाई यहाँ प्रस्तुत गरिएको छ ।) अन्तर्राष्ट्रिय परिस्थिति१. गत २०८१ मङ्सिर १३–२३ मा सम्पन्न पार्टीको राष्ट्रिय एकता महाधिवेशनमा अन्तर्राष्ट्रिय तथा राष्ट्रिय परिस्थितिबारे विश्लेषण गरिएको थियो । त्यसपश्चात् २०८२ जेठ ६–८ मा सम्पन्न पोलिटब्यूरोको दोस्रो पूर्ण बैठकमा त्यस सम्बन्धी थप विकसित सन्दर्भबारे प्रकाश पारिएको थियो ।…

लेखक : मनु विक हाम्रो घरमा आमा बुबाले हामीलाई जहिल्यै कहिल्यै चोर्नु हुँदैन भनेर सिकाउनु हुन्थ्यो । हाम्रो घरमा हाम्रो आमा बुबाको हामी आठ जना छोराछोरी छौं । बुबाको २०७९ सालमा असामयिक निधन भयो । अहिले आमा हुनुहुन्छ । बाआमाले हामी केटाकेटी छँदा हामी केटाकेटीहरुलाई सँधै निकै महान कुरा सुनाउनु हुन्थ्यो । कसैको केही चोर्नु हुँदैन । कसैले चोरेमा पनि आफू त्यसमा सहभागी हुँनु हुँदैन । भनेर निकै सुनाउनु हुन्थ्यो । आमाबाले हामी केटाकेटी हुँदा सुनाएका कुरा अहिले निकै सम्झना आइरहेको छ । हाम्रो बाले पढ्न त जान्नु भएको थियो तर आमाले अक्षर चिन्नु भएको थिएन । बाले पढ्न जाने…

लेखक : सन्तबहादुर नेपाली भाद्र २३ र २४ गतेको जेनजी विद्रोहले जुन परिणाम ल्यायो, त्यो प्रतिगमन तर्फ लक्षित रहेको छ । विद्रोहले खोजेको निकास अग्रगमन थियो । तर २४ गतेको घटनाले नक्कली जेनजीको हातमा नेतृत्व गएपछि जेनजी आन्दोलन प्रतिगमन तर्फ मोडियो । सत्ताको आडमा देशमा राज्य संरक्षित प्रकारले भ्रष्टाचार, मानव तस्करी, कमिशन खोरी, कुशासन, घुस माफियातन्त्र, नातावाद, परिवारवाद जस्ता विकृतिहरुलाई अनन्तकालसम्म अगाडि बढाइरहन खोज्ने शासकहरुका लागि ठूलो झापट भए पनि अहिले साम्राज्यवादी, विस्तारवादी तथा प्रतिगामीहरुका बीचमा आन्दोलनको उपलब्धिलाई आफ्नो पक्षमा पार्न ठूलो कसरत भइरहेको छ । त्यसमा अमेरिकी साम्राज्यवाद सबैभन्दा अगाडि उभिएको छ । आजको आवश्यकता वैदेशिक हस्तक्षेपको अन्त गर्दै…

संयुक्त मोर्चा : तीन जादुगरी हतियार लेखक : रवि पाण्डेय संयुक्त मोर्चा क्रान्तिकारी रणनीतिको आधारभूत साधन हो । यसले मुख्य शत्रु—साम्राज्यवाद, सामन्तवाद र नोकरशाही पूँजीवाद—विरुद्ध श्रमिक, किसान, मध्यम वर्ग र राष्ट्रिय शक्ति समेट्ने एकीकृत मोर्चा निर्माण गर्ने रणनीतिक अवसर दिन्छ । सर्वहारा वर्गका महान गुरु कार्ल माक्र्स र एङ्गेल्सले कम्युनिष्ट घोषणा पत्रमा उल्लेख गर्नुभएको छ : “संसारका श्रमिकहरू, एकताबद्ध होऔं ! तिमीले गुमाउनुपर्ने अरु केही छैन।” यसले स्पष्ट पार्दछ कि वर्गीय ऐक्यबद्धता नै क्रान्तिको मूल आधार हो वर्गीय ऐक्यबद्धता विना क्रान्ति सम्भव हुदैन । लेनिनले यसलाई थप ब्याख्या र समृद्ध बनाउदै भन्नुहुन्छ “गतिविधिको विविध क्षेत्रमा गैर–कम्युनिस्टहरूसँग गठबन्धन बिना, कुनै पनि…

लेखक– नारायणप्रसाद भण्डारी अहिले विश्वका केही देश र नेपालको अबस्था साम्राज्यवाद पश्चिमा, (र)का मतियार, नवफाँसिवाद एनजीओ आइएनजीओ एबं विचौलियाहरुले षडयन्त्रकारी गोलचक्करको चक्रब्युहमा फसाएर जेनजीको नाममा आगजनी तोडफोड लुटपाट चोरी डकैति हत्या ंिहंसा जस्ता जघन्य अपराधिक घटनाले देश पूर्णतया अन्धकारको अवस्थामा गुज्रिरहेको छ ।जेनजी समुह पर्दा बाहिर खेल्दै छन भने एन,जी,ओ आइ,एन जी ओ साम्राज्यवादी पश्चिमा दलाल पुँजीवादका मतियार, (र) का विचौलियाहरु पर्दा भित्र लुकेर भूमिगत शैलिमा आतंक मच्चाइरहेका छन । शुरुमा बंगलादेश बाट सल्केको आगो नेपाल मा पनि आइपुग्ला ? यस्तो प्रकारको हावाहुरी आएर बढारला ?हाम्रो विरासत मा कहि कतैबाट भूँइचालो आउँला ?हाम्रो यस्तो र्दुदशा होला ?भन्ने नेपालका भ्रष्टचारी ठेकदार…

लेखक : रामसिंह श्रीस रामसिंह श्रीस लेनिनको पुस्तक “राज्य र क्रान्ति ” एउटा अति महत्वपूर्ण पुस्तक हो । राज्य र क्रान्ति सम्बन्धमा माक्र्सवादको आधारभूूत सिद्धान्त बुझ्नका लागि लेनिनको यो पुस्तकको गहिरो अध्ययन गर्न जरुरी छ । त्यसकारण लेनिनको यो महत्वपूर्ण पुस्तक “राज्य र क्रान्ति ” को बारेमा जानकारी गराउने उद्देश्यले यो क्लास नोट तयार पारिएको छ । १) लेनिनले यो पुस्तक कहिले लेख्नु भयो ? लेनिनले यो पुस्तक सन् १९१७ को अगष्ट र सेप्टेम्बर महिनामा गुप्तवास बस्दा लेख्नु भएको थियो । पहिलो संस्करण सन् १९१८ मा प्रकाशित भएको थियो । यसको दोस्रो संस्करण सन् १९१९ मा प्रकाशित भएको थियो ।…